Włodzimierz Zięba, „Ontologiczne modele tożsamości osobowej” [2021]

Wstęp

CZĘŚĆ I. IDENTYCZNOŚĆ I OSOBA

ROZDZIAŁ I. Identyczność (tożsamość). Wstępne konceptualizacje i wyjściowe dystynkcje
Uwagi wstępne
Kluczowa aporia tożsamości
Identyczność w logice
Co głosi zasada identyczności?
Nieusuwalna tautologiczność (zasady) tożsamości
Warunki a kryteria identyczności
Identyczność, ale jaka? Dystynkcje
Symplicyzm
Tożsamość: bycie tym samym (idem) i bycie sobą (ipse) – stanowisko P. Ricoeura

ROZDZIAŁ II. Status ontyczny osoby i sposoby jej rozumienia
Uwagi wstępne
Geneza pojęcia „osoba”
Filozoficzne sensy pojęcia osoby
Osoba jako przedmiot nauki
Osoba w ujęciu Locke’a
Osoba w sensie metafizycznym a podmiot (M.A. Krąpiec)
Osoba jako centrum aktowe (ujęcie M. Schelera)
Osoba – podmiot samostanowienia (K. Wojtyła)
Osoba jako podmiot dwojakiego rodzaju własności (P. Strawson)
Osoba – przynależność do gatunku człowiek (A. Baier)
Osoba jako – specyficznie ludzki – sposób bycia człowieka (R. Spaemann)
Moralny sens ukryty w pojęciu osoby (Ch. Taylor i H. Frankfurt)
Podsumowanie

ROZDZIAŁ III. Historia problemu tożsamości osobowej
Uwagi wstępne
Narodziny problemu tożsamości osobowej w czasie
Problemat tożsamości w ujęciu Johna Locke’a
Gottfried Wilhelm Leibniz
Joseph Butler
Thomas Reid
Davida Hume’a destrukcja idei tożsamości

CZĘŚĆ II. SYMPLICYZM ROMANA INGARDENA

ROZDZIAŁ I. Tożsamość z perspektywy ontologii formalnej
Uwagi wstępne
Problematyczne rozróżnienie ontologia – metafizyka
Epistemologia identyfikacji i reidentyfikacji

ROZDZIAŁ II. Formalno-egzystencjalna charakterystyka czasowo określonych przedmiotów indywidualnych
Uwagi wstępne
Czas konkretny
Zdarzenia
Procesy
Przedmioty trwające w czasie

ROZDZIAŁ III. Warunki tożsamości
Uwagi wstępne
Tożsamość = bycie sobą
Tożsamość = bycie jednym
Tożsamość = pozostawanie sobą (tożsamość)
Problemat kryteriologiczny a warunki tożsamości przedmiotu trwającego w czasie
Tożsamość procesu i tożsamość zdarzenia

ROZDZIAŁ IV. Osoba i poczucie tożsamości
Uwagi wstępne
Człowiek jako samoistny przedmiot indywidualny
Natura konstytutywna jako „co” przedmiotu
Istota człowieka
Część – całość i koncepcja układu względnie izolowanego
Struktura bytu ludzkiego
Podmiot, strumień świadomości, osoba
Człowiek jako siła
Poczucie tożsamości
Suplement: Syndrom Capgrasa i poczucie tożsamości w ujęciu psychologii
Syndrom Capgrasa
Tożsamość a poczucie tożsamości w ujęciu psychologii

CZĘŚĆ III. REDUKCJONIZM DEREKA PARFITA

ROZDZIAŁ I. Tożsamość i osoba
Uwagi wstępne
Tożsamość osobowa w ujęciu Parfita. Wstępne dystynkcje
Refutacja animalizmu
Fizyczne kryteria tożsamości w czasie
Psychologiczne kryteria tożsamości w czasie
Wersje kryterium psychologicznego
Rodzaje redukcjonizmu
Redukcjonizm w kwestii tożsamości osobowej
Stanowiska w kwestii kryterium tożsamości osobowej. Redukcjonizm vs. nieredukcjonizm
Trudności z wysłowieniem treści redukcjonizmu w kwestii osób i tożsamości osobowej

ROZDZIAŁ II. Odparcie trudności psychologicznego redukcjonizmu
Uwagi wstępne
Uchylenie zarzutu błędnego koła poprzez koncepcję quasi-wspomnień
Dlaczego nie jesteśmy odrębnym podmiotem przeżyć?
O możliwości opisu bezpodmiotowego/bezosobowego
Kiedy nieredukcjonizm mógłby być zasadny?
Zarzut Williamsa: ciągłość mózgu gwarantuje ciągłość istnienia osoby
Spektrum psychologiczne
Spektrum fizyczne
Podwójne spektrum

ROZDZIAŁ III. Tym, co się liczy, nie jest tożsamość osobowa, lecz relacja R
Uwagi wstępne
Interpretacja przecięcia spoidła wielkiego
Czy podmiot stanowi wystarczający warunek jedności strumienia świadomości?
Autoreferencyjna funkcja zaimka „to” jako narzędzie wyeliminowania zaimka „ja”
Druzgocące dla tożsamości efekty podziału umysłu
Pytanie „Czy przetrwałem podział?” – pytaniem pustym
Tożsamość osobowa sprowadza się do relacji R
Dwojaki wymóg wobec tożsamości osobowej (B. Williams)
Czy redukcjonizm jest stanowiskiem niewiarygodnym?

ROZDZIAŁ IV. Problem deskrypcji tego, co naprawdę ma znaczenie w tożsamości
Uwagi wstępne
Osłabiony lęk przed śmiercią – efekt psychologiczny redukcjonizmu
Co tak naprawdę ma znaczenie: tożsamość czy relacja R?
Stanowisko Th. Nagela: istotny jest mózg
Pierwsza replika Parfita
Druga replika Parfita
Osoba-kopia czy osoba-typ?
Przeżycie częściowe
Sukcesja jaźni
Replika Parfita na zarzut Penelhuma
Schemat najbliższego przedłużenia: Parfit vs. Nozick

Słowo końcowe

Bibliografia
Skorowidz osób
Skorowidz rzeczowy